پیرامون دریاچه ارومیه ودرآمدهای حاصل ازآن
برآوردهانشان میدهدکه درسال های پرآبی دریاچه ارومیه هرسال سی هزارتن آرتمیاازاین دریاچه قابل برداشت بود که درآمدی بالغ بر ده میلیارددلار رامیتوانست عایداستان کند،اما دریغاکه با رخ نمودن بحران کم آبی این دریاچه این بهره برداری بیش ازدوسال به طول نیانجامید.
غول خشکی همچنان که حیات دریاچه ارومیه راتهدیدمیکند،زندگی آرتمیا این خرچنگ ریزنقش وپراهمیت رانیزهم بامخاطره جدی روبه روکرده است.
آرتمیامنبع سرشاری ازپروتئین بشمارمی آید،این خرچنگ بسیارریزبه دوصورت تخم گذاری وزنده زایی تولیدمثل میکند.
نوزادآرتمیابه سرعت رشدمیکندودرمدت 10 تا15 روزبه آرتمیای بالغ تبدیل میشودوتولیدمثل خودراآغازمیکند،آرتمیای بالغ هر3 تا5 روزیکبارتولیدمثل میکند،وهربارمی تواندبین50 تا300 تخم یانوزاد زنده تولیدکند.
آرتمیاامروزه به عنوان بهترین ماده غذایی برای پرورش میگو،ماهیان دریازی،ماهیان خاویاری،ماهیان آب شیرین وماهیان زینتی شناخته شده است.علاوه براینکه تمام اسیدهای آمینه درترکیب بدن آرتمیاوجوددارد،پروتئین به میزان 6 درصد،چربی 10 درصد،وهیدرات های کربن 60 درصدازوزن آرتمیاراتشکیل می دهندکه مؤیدارزش غذایی بسیاربالای آن است.
ارتفاع آب دریاچه ارومیه در14 سال گذشته 6.5مترکاهش یافته وپیشروی زمین های شوره زار250 هزارهکتارازبستردریاچه ارومیه رابه پهنه های نمک تبدیل کرده است.
شوره زارهای حاصل از خشکی دریاچه ارومیه تهدیدی جدی برای محیط زیست وزمین های کشاورزی به شمار می رود،وزش بادهای موسمی می تواندهرسال نمک این پهنه هارا به اراضی بیشتری گسترش دهدوقابلیت کشاورزی زمین های اطراف راباتهدیدی جدی روبه روکرده است.
زخم هایی که ازسوی بشربرپیکردریاچه ارومیه فرودآمده این سوالهارا درذهن پدیدمی آوردکه:
آیادراحداث سازه های آب برروی رودخانه های منتهی به دریاچه مطالعات کافی صورت گرفته؟
آیادربرداشت آب ازمنابع سطحی وزیرسطحی حقی هم برای دریاچه ارومیه درنظرگرفته ایم؟
آمارنشان میدهدکه گستره ی زمین های کشاورزی درحوضه ی آبریزدریاچه ارومیه درطول 30 سال گذشته20 برابرشده،واین به معنی افزایش برداشت20 برابری ازآب های این حوضه وکاهش 20 برابری ورودی آب به دریاچه ارومیه است.
حفرچاه های غیرمجازدراین حوضه وبهره برداری بی رویه ازآب های زیرزمینی هم درنوبت خودضربات جبران ناپذیری به حیات دریاچه واردمی کندکه اتخاذ تدابیرجدی دراین زمینه هم بسیار ضروری به نظرمی رسد.
کاهش ورودی آب به دریاچه وافزایش تبخیرآب زنگ خطرخشکی کامل این پهنه آبی رابه صدا درآورده است.
کشتیرانی دردریاچه ارومیه:
تاریخ کشتیرانی دردریاچه ارومیه به سال1300هجری قمری دردوران حکومت ناصرالدین شاه قاجاربرمی گرددکه امام قلی میرزاحاکم وقت آذربایجان با خریدیک فروندکشتی موتوری شروع به حمل بار ومسافردرسطح دریاچه ارومیه کرد،صنعت کشتیرانی دریاچه ارومیه میرفت که درزمینه گردشگری هم جای پایی برای خودبازکند،که بحران کم آبی دریاچه ارومیه نقطه پایانی برآن نهاده است.
درسال های اخیرکارکردکشتیرانی دردریاچه ارومیه منحصربه حمل خودروهاازدوساحل دریاچه ارومیه واتصال راه زمینی آذربایجان شرقی وغربی بوده که این فعالیت هم بااحداث وافتتاح پل میانگذردریاچه ارومیه به نام پل شهیدکلانتری خاتمه یافت.
دریاچه نیل چشم ارومیه که زمانی با بندرگاه هایش،کشتی ها،دکل هاوبادبانهایش،دریانوردان ودریادلانش سری بین سرهاداشت،اینک ازسوداهای کهن دست شسته وچون کشتی های ازنفس افتاده اش به گوشه نشسته است.
شایدگوش درصدایی وچشم درراهی دارد،شایدبه انتظارصدای پای یاری گری باشد.
طلوع آفتاب ازمیان امواج نقره گون دریاچه ارومیه ازدیرباز نویدبخش زندگی،نشاط وامیدوآینده ای روشن بوده است.
اکنون که آفتاب چی چست می روددرمیان پشته هایی ازغبارنمک غروب کند،ساکت نشستن ساحل نشینان گناهی نابخشودنی است.
